AC Jeneratör nedir? AC jeneratör çalışma prensipleri?
Herhangi bir basit elektrik devresine akım pilden veya akümülatörden sağlanır. Pil ve akümülatörün verdiği akım tekyönlüdür. Bu tür akıma doğru akım denir.
indüksiyon akımının yönü, sarımdan geçen manyetik alan kuvvet çizgileri artarken veya eksilirken birbirine terstir. Herhangi bir sarım sisteminden bir akım elde etmek istenirse, manyetik alanı değiştirmek gerekir. Manyetik alanın değişmesi ancak bir hareket ile mümkün olur. Hareket,sarım sistemi üzerinde artan ve eksilen manyetik alan doğurduğunda, yönü değişen akım elde edilir. Buna alternatif akım denir. Alternatif akım jeneratöründe, kuvvetli bir mıknatısın oluşturduğu manyetik alan içinde, dönen bir bobin bulunur. Alternatif akım gerçekte, bir indüksiyon akımıdır. Akımı meydana getiren halkanın içinden geçen manyetik alan çizgilerinin sayısı artarken akım bir yönde, eksilirken onun tersi yönde geçer. Çizgilerin sayısı bir değişim Halkanın manyetik alan çizgilerine paralel durumda gösterilen yönde döndürüldüğünü düşünelim. Mıknatıs kutupları arasındaki kuvvet çizgileri şekilde gösterilmiştir. Halka bir devrin dörtte birini tamamlayacak duruma gelirken halkanın içinden geçen manyetik alan kuvvet çizgilerinin sayısı artar. Bu artış bir akıma sebep olur.
Halka manyetik alan çizgilerine dik duruma geldiğinde, içinden en fazla sayıda kuvvet çizgisi geçer. Ancak kuvvet çizgilerinin sayısında bir değişim yoksa akım kesilir.
Halkayı aynı yönde döndürdüğümüzde, içinden geçen kuvvet çizgilerinin sayısı azalır. Bu azalmada bir akım doğurur. Ancak akımın yönü ilk dörtte bir devirde elde edilen akım yönüne terstir. Halka döndürülerek yarım devir yaptırılırsa,bu durumda halkanın içinden hiçbir manyetik alan kuvvet çizgisi geçmez. Akım kesilir.Dönme devam edince halkanın içinden geçen kuvvet çizgileri sayısı artmaya başlar ve devreden ilk durumdaki gibi akım geçmeye başlar.
Alternatif akım jeneratörlerinin çalışma ilkesi kabaca yukarıda anlatılan gibidir. Görüldüğü gibi alternatif akım jeneratörleri,manyetik alan içinde dönebilen bobinlerden yapılmıştır. Herhangi bir biçimde bobinler dönerse sonuçta alternatif akım elde edilir.
Hidrolik, termik ve nükleer enerji santrallerinde dönme hareketi değişik sistemler kullanılarak elde edilir. Termik santrallerle su, kömür veya akaryakıt kullanılarak buhar haline getirilir. Su buharı bobinin, manyetik alan içinde dönmesini sağlar.
Nükleer santrallerde su nükleer enerji kullanılarak buhar haline dönüştürülür. Su buharı da termik santrallerde olduğu gibi, manyetik alan içindeki bobini döndürür. Hidrolik santrallerde ise, baraj gölünde biriktirilen su, bobine bağlı kanatlar üzerine düşürülür. Kanatlar ve ona bağlı bobin dönerek elektrik akımı elde edilir. Termik santraller, bacadan çıkan gazlar ve parçacıklar sebebi ile çevreyi kirletir nükleer santraller ise, güvenli kullanılmadığı takdirde radyoaktif kirlenmeye sebep olabilir. Hidrolik santraller çevreyi kirletmezler.Bazı durumlarda alternatif akım doğru akıma çevrilerek kullanılır. Elektrikli tren ve tramvaylarda doğru akım kullanılır. Alternatif akımı doğru akıma çeviren düzeneklere, doğrultmaç veya redresör denir.
Son Yorumlar